Arachniodes simplicior "IKEA"

Arachniodes simplicior, een opvallende verschijning en lastig om aan te komen. Ik heb er eerder aandacht aan besteed.

En wat schetst mijn verbazing....Bij een bezoek aan IKEA in Haarlem op zoek naar een nieuwe boekenkast, prijkt, in één van de laatste bochten in het doolhof van gangen met interieurartikelen, vlak voor het magazijn en de kassa's, deze varensoort tussen de voor verkoop bedoelde kamerplanten.

En ineens heet deze varen Arachniodes Ormbunke. Waar halen ze het vandaan zou je denken, maar Ormbunke is het Zweedse woord voor varen!
Het blijkt dat IKEA bij Vitroplus een flinke bestelling, met name varensoorten, heeft gedaan om deze plantensoort bij een breed publiek onder de aandacht te brengen.
En nu weet ik ook dat deze varensoort in Nederland gekweekt wordt. Arachniodes als kamerplant. Zet hem rustig in de tuin.

De oorspronkelijke habitat voor deze varensoort zijn de bossen van China en Japan.
Arachniodes simplicior is enige jaren geleden ingevoerd als kamer/tuinplant in de Verenigde Staten. In Zuid Carolina is deze species in het wild terecht gekomen en maakt tegenwoordig deel uit van de flora in de bossen daar. De winterhardheid is behoorlijk goed.
Het is een varen voor vanaf zone 7 met kruipende wortelstok die goed in de hand te houden is. Verlangt gedeeltelijk schaduw over de dag maar moet toch behoorlijk licht tsaan.

Heeft u nog een plekje in de tuin? Op naar...............

Dudson, een opmerkelijke pottenbakkerij en producent van Jasperware

Dit is de oven in fleshalsmodel op het oorspronkelijke Dudson pottenbakkerijterrein in Hope street, Hanley. Deze oven was voornamelijk in de 19e eeuw in gebruik. Alle van klei vervaardigde huishoudelijke producten werden daar in gebakken.

                                                                  

Een oude afbeelding van het interieur van de fabriek waarin onder meer Jasperware werd vervaardigd. Jasperware was een Engelse uitvinding, een procedé wat bedoeld was om met het uit China afkomstige porselein te kunnen concureren.

Een kan van Jasperware is hieronder afgebeeld met een krans van varens.

                                                              

Heel natuurgetrouw zijn o.a. afgebeeld: Asplenium obovatum, Asplenium ceterach, een Athyrium f.f. "Plumosum" soort en Botrichium virginianum.

Het is een wonder hoe prachtig de "namaak porseleinen" of wel de Jasperware producten met deze verfijnde afbeeldingen het bakproces in de oven zo goed konden doorstaan.

Prachtig van textuur, bijzonder scherp van afbeelding. Het is bijna niet te bevatten.

                                                           

De geestelijk vader en motor achter deze productie was meneer James Dudson. Hij is het die het vervaardigen van het Jasperware tot in de hoogste perfectie heeft kunnen opschroeven. De voorwerpen waren vanwege hun hoge kwaliteit dan ook zeer in trek. Mede daardoor groeide de productie in korte tijd enorm.

                                                             
De fabriek is lange tijd niet in gebruik geweest en kwam dan ook in de twintigste eeuw in verval. Door Hulme Upright Manning is het gehele complex in Hope street prachtig gerestaureerd. Hiermee is in feite het Dudson Centre ontstaan, waar o.m. het Dudson museum in is ondergebracht.

                                                                 

En heel leuk...........restauratiewerk van een andere orde. Smidswerk uit de negentiende eeuw?

Een mooie Jasperware Dudson kan, met varenmotieven, voor hergebruik meest waarschijnlijk door de dorpsmid van het nodige ijzersmeedwerk voorzien om een langer leven te garanderen.

Hergebruik, graag kijk ik achterom hoe onze voorouders daar meester in waren.

Varentuin in aanleg?

                                                         
Varentuin in aanleg............? Deze foto is van de zomer gemaakt in Cardaillac, een prachtig dorpje in de Lot (Fr). Achter één van de huisjes lag een flinke berg bouwafval en tot mijn verbazing groeiden daar nog al wat Asplenium scolopendrium tussen.

                                                             
Om een mooie varentuin te maken is er blijkbaar niet veel nodig. In dit geval heeft de verbouwing van het huis, het deponeren van bouwafval -een mengsel van "antiek" steenachtige materialen- op de achterplaats, onbedoeld precies aan de voowaarden voldaan om als medium én decor te dienen voor deze "varentuin"

En behalve Asplenium scolopendrium heeft ook Athyrium filix femina het erg naar het zin.

Mijn gedachten over aanplant, biotoop en varenkeuze en bos zal ik maar weer eens bij gaan stellen.

Varengek, zo gek is dat nog niet....

                                                               
Dit is een bladzijde uit een speciaal tijdens de "Fern Craze" ontwikkeld Victoriaans fotoalbum.
Omdat je kunt spreken van een hype op varengebied was het zo gek nog niet te bedenken dat ook de foto's met personages alleen nog een plek waard geacht werden in een speciaal album.
Bij het fotograveren van personages werd gebruik gemaakt van een aparte techniek.

Het procedé van negatief en positief, en het gebruik van lichtgevoelig papier, boden de mogelijkheid om meer afdrukken van één foto te maken. De Franse fotograaf Disdéri kwam op het idee om op een natte collodiumplaat acht of tien opnamen te maken, zodat van één negatief acht of tien verschillende foto's konden worden afgedrukt. Deze foto's werden naar hun formaat 'cartes de visite' genoemd. Disdéri liet zijn cliënten poseren tegen de achtergrond van zuilen en draperieën om ondanks het klein formaat de allure van een statieportret te bereiken.

De Victorianen namen dit procedé over en al spoedig begon men de cartes de visite te verzamelen in albums. Een fotoalbum met portretten van monarchen en presidenten, kunstenaars en toonbare familieleden werd een onmisbaar attribuut in de Victoriaanse salons. En tijdens de Fern Craze voegden zij, om de allure bij toonbare familieleden nog eens extra te vergroten, dan ook spoedig varens toe in het decor van de achtergrond.

De albums waar in o.a. dit soort foto's bewaard werden, bestonden uit meerdere dubbelwandige pagina's met uitsparingen waar de foto's ingeschoven konden worden. Als vanzelfsprekend..... voorzien van prachtige afbeeldingen van varens en bloemen.

Fern Craze - Llanelly Pottery

                                                                   
Deze schenkkan is weer een mooi staaltje van de Victoriaanse Varengekte.
Hij werd gemaakt omstreeks 1875 bij de Llanelly Pottery , in de 19e eeuw de enige belangrijke aardewerk fabriek in Zuid Wales.
De kan is versierd met twee van de toen toegepaste versies van het zg. Fern Pattern. Op de voorkant, of is het de achterkant?,  zien we een natuurgetrouwe afbeelding van
Asplenium ceterach met Ophioglossum vulgatum. Wonderlijk..... in de natuur zeker nooit in elkaars gezelschap te vinden vanwege verschillende groeiplaatsen.
Aan de andere kant staat Asplenium scolopendrium en in ieder geval een Dryopterissoort afgebeeld.
De kan heeft aan de bovenkant nog eens een extra sierlijke rand met varenveren.
Dit varenmotief werd uitsluitend gebruikt op kannen van deze vorm.
Zulke kannen werden regelmatig in sets van drie geproduceerd en dienden als pronkstuk.

                                                           

In de loop der jaren zijn er bij deze Pottenbakkerij allerlei soorten aardewerk vervaardigd met inbegrip van steviger, sterker aardewerk voor plaatselijk gebruik (Wales) en de meer verfijnde producten producten waren meer bedoeld voor de sier.
De benodigde grondstoffen, klei, porselein en steen werden uit Cornwall, Devon en Dorset ingevoerd. Flint werd verkregen uit Noord-Frankrijk.
William T. Holland (!) was de directeur van het bedrijf.
Uiteindelijk zijn er slechts weinig van deze kannen geproduceerd en ze behoren vanwege hun schaarste, overgebleven uit de Victoriaanse varen tijd, tot de echt bijzondere museumstukken in slecht één museum in Wales.

Varens op de Herfstmarkt 10 oktober

Wilt u ideeën op doen voor uw tuin? Kom op zaterdag 10 oktober naar de Herfstmarkt in de Hortus van Leiden. U ontmoet er kwekers en planten- en varenliefhebbers die klaarstaan om tuin- en verzorgingsadviezen te geven en waarbij u vooral ook nieuwe inspiratie op kunt doen.
Er is een breed assortiment vaste planten, voorjaarsbollen, varens, heesters en bomen aan.
Er zijn allerlei bijzondere soorten te ontdekken maar ook te koop.
Er zal bijvoorbeeld plantmateriaal uit de oude Clusiustuin van de Hortus worden aangeboden. Dit is een unieke kans om planten uit de Hortus aan te schaffen ook varens zullen daarbij niet ontbreken.

Locatie: Rapenburg 73,

Leiden Tijd: 10.00 - 16.00 uur

Entree: € 6, Museumkaart geldig, Vrienden gratis

Dit jaar wordt ook in Leiden de Hortus Botanicus, Von Siebold herdacht.
Dryopteris Sieboldii in het Varenbos. Een Dryopteris species in ongewone vorm. Deze varen krijgt van belangstellenden meestal de meeste aandacht omdat hij niet als varen wordt herkend. Dat komt omdat de textuur van de varen anders is , hij lijkt wel van rubber of plastic gemaakt. Het blijkt een bijzondere goede tuinvaren, gemakkelijk, stelt weinig eisen aan de grond, kan uiteindelijk ook nog eens flink wat droogte verdragen.

Over de HortanicusVon Siebold. Hij verzamelde niet alleen kunstvoorwerpen, maar ook verschillende Japanse planten en dieren. Zo smokkelde hij als eerste theeplanten Japan uit. Tot dan toe had Japan de handel in thee stevig onder controle.

De door Von Siebold gesmokkelde planten werden in Indonesië (toen nog Nederlands bezit!) geplant. Nog steeds zijn in Indonesië uitgebreide theeplantages te zien.

Maar Von Siebold bracht nog veel meer planten mee van zijn beide reizen naar Japan. Hij probeerde deze ook in Nederland te kweken, en met succes! Dikwijls verkocht of gaf hij planten aan de Leidse Hortus. Veel van de Japanse planten in de hortus zijn door Van Siebold uit Japan meegenomen!

Vanuit de Leidse Hortus zijn Von Siebolds planten een opmars begonnen door Europa. Veel mensen hebben zonder het te weten afstammelingen van Von Siebolds planten in hun tuin staan: Japanse larix, Japans hoefblad, Azaleaís, Japanse lelies! In de Hortus is in 1988 een Japanse tuin ingericht ter herdenking van het werk van Von Siebold. Deze tuin werd ontworpen door Makoto Nakamura en Wybe Kuitert. Deze tuin wordt elk jaar bezocht door grote hoeveelheden Japanse toeristen. Het grind in de tuin lijkt een wandelpad, maar dat is het niet: het symboliseert water, dus eigenlijk kan je er niet overheen lopen.