“Mauchline Ware” is een algemene term voor de fabricage van kleine doosjes en houten andere houten voorwerpen die door vaklieden uit in een aantal dorpjes in Oost-Ayrshire in Schotland werden gemaakt vanaf de eerste helft van de 19e eeuw.Het eerste voorwerp werd oorspronkelijk gemaakt in Cumnock rond 1780 en de latere Mauchline ondernemingen haalden veel van hun ambachtslieden daar vandaan.
Met name het bedrijf W & A Smith (in Mauchline 1810-1939, het grootste bedrijf) legde zich o.m. toe op het decoreren van verschillende voorwerpen met onder meer varenmotieven.
De vervaardiging van een scala aan houten producten, welke later met de hand gedecoreerd moesten worden, vereisten verschillende fabricage- en innovatietechnieken waarbij gebruik gemaakt werd van specialistische machines. Hoofdzakelijk werd er met esdoornhout gewerkt. Aanvankelijk betrof het hout van esdoornbomen uit de directe omgeving. Later kwam het hout uit Ierland. Het hout werd voor verwerking tot onderdelen oven gedroogd (zeer ongebruikelijk in de tijd) en de vakmanschap van assemblage daarna van de machinaal gemaakte onderdelen was verbazingwekkend goed.
Op het hoogtepunt van fabriceren waren er honderden ambachtslieden in de omgeving van Mauchline in deze tak van industrie werkzaam. Er werden meer dan een miljoen kistjes vervaardigd. Het is belangrijk te vermelden dat het niet om exclusieve producten ging waarbij hoge kosten werden gemaakt, maar het was gewoon het betere “bulk” werk: Een zo groot mogelijke hoeveelheid producten maken, om ze tegen zo laag mogelijke kosten te kunnen afzetten.
De kistjes werden voor verschillende doeleinden gebruikt, meestal binnen het huishouden: Bewaren van thee, snuiftabak, naaigerei, speelkaarten, geld enz.
Er waren ook bedrijven die zich toelegden op het maken van voorwerpen met ronde vormen zoals eierdopjes, fotolijstjes, naaldenkokertje, of schaaltjes. Zelfs boekcovers met varenmotieven op hout werden vervaardigd.
Waar de Victoriaanse varengekte wel allemaal niet toe kon leiden!
Voor het decoreren met varenmotief werd aanvankelijk gedroogd echt varenblad gebruikt.In de wijde omgeving van Mauchline waren zg. "ferngatherers" bezig om in en aan randen van bossen varenveren te plukken en te drogen om aan de grote vraag te voldoen.
De gedroogde varenveren of onderdelen ervan werden met kleine speldjes vastgezet op het voorwerp. Middels een fixeerspuitje werd met de hand een bruine lak over de veren heen geblazen, vervolgens weer een laagje veren, opnieuw een laagje lak. Zo ontstond een bijna driedimensionaal effect van varenmotieven.
In tweede instantie werden ook kistjes gedecoreerd met varenmotieven in verschillende kleuren.
Vanaf 1900 werd van deze, zeer arbeidsintensieve, manier overgegaan op het beplakken van de voorwerpen met varengedecoreerd papier.
In Engelse antiekwinkels is nog wel eens wat op dit gebied te vinden.
In het klad ben ik bezig met exact de zelfde informatie over varens, hoofdzakelijk het gedeelte over de Wardian case. Eind deze week ga ik het toch maar plaatsen ondanks dat hier het meeste al verteld is. Twee zielen, één gedachte, waar varengekte toe kan leiden.
BeantwoordenVerwijderen